Voordat je begint met klussen aan je dak is het handig om te weten hoe een dak in elkaar zit en uit welke onderdelen een dak bestaat. Ook bespreken we een aantal termen en begrippen zodat er tijdens het klussen geen verwarring kan ontstaan over welke onderdelen we het hebben. 

Een traditioneel dak in Nederland is hellend, oftewel een schuin dak. Deze bestaat uit: dakbedekking (dakpannen of riet), dakbeschot en panlatten (dit zijn de houten planken onder de dakbedekking) en de onderliggende dakconstructie (gordingen en spanten). 

Lees snel verder en ontdek hoe een dak in elkaar zit. 

Waar bestaat een dak uit?

We somden in de inleiding al even kort de onderdelen van een traditioneel dak op. Globaal kan het dak verdeeld worden in: 

• Dakbedekking
• Dakbeschot
• Dakconstructie

Dakbedekking

De dakbedekking is de bekleding van je dak, meestal dakpannen maar je kan ook een rieten dak, of leisteen hebben bijvoorbeeld. Op platte daken ligt vaak bitumen of EPDM. De dakbedekking is waterkerend en waterafvoerend. Het zorgt er dus voor dat de regen van je dak af stroomt. 

Dakbeschot 

Het dakbeschot sluit je dak af. Het zorgt ervoor dat je dak winddicht is en het draagt de dakbedekking. Vroeger bestond dit deel vaak uit planken, maar tegenwoordig is het vaak plaatwerk met isolatie. Het is aangebracht op de gordingen, sporen of kepers van de dakconstructie. 

Dakconstructie

De dakconstructie is het dragende gedeelte van het dak. Eigenlijk het skelet gemaakt van houten balken, zoals gordingen, sporen en spanten.

Hoe heten de balken van een dak?

Een dak bestaat uit verschillende balken die allemaal een andere benaming hebben. We noemen de meest voorkomende.

Wat zijn gordingen?

Het gordingendak (soms keperdak genoemd) komt in Nederland veel voor. Een gording is een horizontale balk (meestal van hout) waarop het dakbeschot van een schuin dak wordt geplaatst. De gordingen lopen in de lengterichting van het dak en worden aan weerszijden ingemetseld in de muur.   

In de regel is de afstand tussen de gordingen 110 centimeter tot 150 centimeter. De dikte van de gordingen varieert meestal van 15 tot 22 centimeter. Normaal gesproken kunnen gordingen zo’n 3 à 4 meter overspannen. 

Wat zijn spanten?

Een spant bestaat uit twee a drie houten balken en is een constructief onderdeel van het dak. De bekendste is de A spant, die letterlijk lijkt op de hoofdletter A of een driehoek. De spanten dragen het dakbeschot en de dakbedekking.  

Een spantendak (ook sporendak genoemd) bestaat uit een reeks tot een 'driehoek' samengevoegde spanten die het dakbeschot dragen. Zo'n 'driehoek' heet een spant. Deze loopt van de nok tot de dakvoet, dus schuin omlaag. De spanten staan op regelmatige afstand van elkaar (vaak 45 tot 60 cm), waardoor de krachten gelijkmatig worden verdeeld. Vandaar dat bijna alle glas- en steenwol rollen 58 tot 60 centimeter breed zijn, dat past precies tussen de sporen.

Wat is een makelaar?

We bedoelen hiermee niet degene die huizen verkoopt, maar de verticale balk die aan de bovenzijde van het dakgebint de verbinding vormt tussen de twee spantbenen en de spantbalk. In oorsprong is het een constructief onderdeel van het dak ter ondersteuning van de nok. 

Wat is een dakgebint?

Een gebint is een dragende houtconstructie die de hoofddelen van een gebouw verbinden. De gordingen en spanten worden gedragen door het dakgebint. 

De oranje balken vormen samen het dakgebint.

 Wat zijn trekplaten?

Een trekplaat of trekbalk (of spantbalk?) is een horizontale plaat of balk, die bij de verschillende spantconstructies wordt toegepast om de spantbenen bijeen te houden en daarmee om de spatkrachten op te vangen. 

Wat is een nokbalk of nokgording?

Dit is de gording (horizontale balk) net onder de nok, meestal de hoogste gording. Eventuele kepers rusten hierop. De nokbalk zelf is in de muur gemetseld of is bevestigd aan een verzwaarde spant. 

Wat is een koplat?

Een koplat is een lat die wordt gebruikt bij het afwerken/aftimmeren van een kozijn en wel om de naad tussen muur en kozijn af te dekken. Bij het afwerken van kozijnen moet men meestal lastige hoeken, kieren of de kopse kant (waar verschillende houtdelen of materialen bijeenkomen) afdichten. 

Wat is een een kniebeschot?

Een knieschot is een laag wandje dat bij schuine daken op de verdiepingsvloer staat. Vaak is dit wandje constructief en ondersteunt de daksporen. Soms is het puur decoratief: de loze ruimte in de scherpe punt tussen dak en vloer is dan uit het zicht (en dient soms als extra opslagruimte).

Waaruit bestaat dakbedekking?

De dakbedekking is de buitenste ‘schil’ van het dak. Doel van de dakbedekking is de dakconstructie te beschermen tegen weersinvloeden zoals regen, hagel, sneeuw, zon en wind. En soms ook om het gebouw tochtvrij te maken. Er bestaan veel verschillende soorten dakbedekkingen, zoals bitumen, dakpannen en het modernere EPDM voor platte daken. Voor schuine daken is de dakpan de meest voorkomende dakbedekking. 

Dakbedekking: bitumen

Bitumen is gemaakt van aardolie en maakt met name platte daken waterdicht. Bitumineuze dakbedekking wordt meestal met een gasbrander op het dak bevestigd, maar het kan ook verlijmd worden. De levensduur van bitumen is gemiddeld 20 tot 40 jaar.  

Dakbedekking: EPDM

EPDM is een moderne synthetische rubberfolie dat zeer geschikt is om platte daken waterdicht te maken. EPDM is UV-bestendig en gaat zo’n 50 jaar mee en kan je op maat bestellen. Het is makkelijk te verlijmen op het dak.  

Verschillende soorten dakconstructies

Koud dakconstructie

Bij een koud dakconstructie bevindt de isolatie zich aan de binnenzijde van de dakconstructie. De waterkerende laag (dakbedekking) bevindt zich direct boven op de dragende constructie. De dragende constructie bevindt zich dus aan de koude zijde van de isolatie. Koude daken komen eigenlijk nog alleen maar voor bij oudere bestaande bouw. 

Warm dakconstructie

Bij een warm dakconstructie bevindt de isolatie zich aan de buitenzijde van de dakconstructie. De waterkerende laag (de dakbedekking) bevindt zich boven de isolatie. 

Ga je klussen aan je dak?

Als het goed is weet je nu alle termen voor de onderdelen van je dak en kan je goed voorbereid aan de slag met je klus. Je vindt bij ons verschillende klussen met duidelijke instructievideo's en stap-voor-stap uitleg, kijk zelf maar!

• Dak isoleren met glaswol
• Dak isoleren met PIR-platen
• Dak isoleren met alles-in-1 systeem
• Dakbedekken met EPDM

Bestel je EPDM & gereedschap

Bestel direct je EPDM op maat en al je gereedschappen bij ons en je krijgt het in één keer thuisbezorgd.

Ga naar de shop